Vorige week nam ik lage rupgijn bij mezelf waar. Ik realiseerde me dat dit dezelfde pijn is, als 3 jaar geleden. Toen werd de pijn op den duur zo heftig dat ik niet meer kon zitten, lopen of liggen. De oorzaak was, bleek achteraf: stress.

Die rugpijn komt zo af en toe terug, dat ben ik gewend. Maar vorige week was hij ineens weer heftiger dan hij de afgelopen jaren is geweest. Alarmbellen. Ik doe iets verkeerd, ik moet op mijn tellen passen, ik wil niet dat het weer zo gaat als 3 jaar terug.

Ik besloot mijn gedachten en twijfels te delen op mijn werk. De volgende dag tijdens de koffiepauze vertelde ik mijn verhaal en mijn ervaring. Ik bracht het zo dat ik deelde dat ik lichamelijke klachten heb en weet dat ik iets moet veranderen om het beter te laten worden. Aan de aanwezigen de vraag of ze tips hadden. Wat moet je veranderen als je niet precies weet wat de directe oorzaak is en je niet meteen drastische maatregelen wil nemen.

Eén van de jongens bracht de volgende dag het boek ‘De kunst van Kaizen’ voor me mee. ‘Dit is een interessante voor je, ik heb hier veel aan gehad.’

Vanavond sla ik het boek voor het eerst open. Getriggerd door de woorden dat er een alternatief is voor de strategie ‘vernieuwing’ (ingrijpend, drastisch, snel, groot, opvallend, zo veel mogelijk bereiken in zo min mogelijk tijd), als je iets wil veranderen, lees ik door.

‘Verandering is beangstigend. Dit menselijke feit is onvermijdelijk, of het nu om een kleine verandering gaat of een gebeurtenis die je hele leven  verandert. Deze angst voor verandering ligt geworteld in de fysiologie van de hersenen en wanneer de angst de kop opsteekt, kan die creativiteit, verandering en succes belemmeren.’

‘Als je verandering wilt maar een blokkade voelt, dan zijn de middenhersenen hier meestal de schuld aan. In de middenhersenen vind je de amygdala die enorm belangrijk voor ons overleven is. Hij bestuurt de vecht-of-vluchtreactie, een alarmsysteem dat elk zoogdier bevat. Hij waarschuwt bepaalde delen van het lichaam en zet die tot actie aan bij onmiddelijk gevaar, bijvoorbeeld door functies als rationeel of creatief denken te vertragen of uit te schakelen, omdat die lichamelijke acties zoals wegrennen of vechten in de weg kunnen staan.’

‘Het probleem met de amygdala is nu echter dat die alarm slaat bij elke verandering die van onze gebruikelijke, veilige routine afwijkt. De hersenen zijn zo ontworpen dat elke nieuwe uitdaging, gelegenheid of verlangen een zekere angst oproept. Of de uitdaging nu een andere baan is of nieuwe mensen ontmoeten, de amygdala zet bepaalde delen van het lichaam op scherp en onze toegang tot de cortex, het denkgedeelte in de hersenen, wordt beperkt en soms afgesloten.’

‘Net als bij onze voorouders in de savanne beperken de hersenen de cortex, zodat we op de vlucht slaan voor de leeuw – maar nu is die leeuw een stukje papier dat examen heet, het doel om af te vallen, een partner te vinden of winst te maken met je bedrijf. Creativiteit en doelgericht handelen worden onderdrukt juist als we ze het hardst nodig hebben! De kleine Kaizen-stappen zijn een soort heimelijke oplossing voor deze herseneigenschap. In plaats van jaren therapie om te begrijpen waarom je bang bent om er goed uit te zien of je professionele doelen te bereiken, kun je Kaizen gebruiken om deze angsten om te leiden of het hoofd te bieden. Kleine, makkelijk te bereiken doelen – zoals één paperclip opbergen van je overvolle bureau – stellen je in staat op je tenen langs de amygdala te sluipen, zodat die niet wakker wordt en dus geen alarm slaat.’

‘Kleine doelen vervullen de behoefte van je hersenen om iets te doen en de angst zal afnemen. Als de alarmboodschap is weggeëbd, krijg je weer toegang tot de cortex en komt je creativiteit weer op gang.’

Ik realiseerde me dat ik het starten met systemisch werken als een hele grote stap zie. Hierdoor vind ik het eng, zie ik overal beren op de weg en stel ik het uit. ‘De kunst van Kaizen’ heeft ervoor gezorgd dat ik vanavond een email heb gestuurd naar een medecursist om volgende week een  avond samen te gaan oefenen met systemisch werken. Een kleine stap, die hopelijk mijn creativiteit weer zal aanwakkeren!