Ik gaf veel les en ik reed veel paarden van/voor anderen. Maar de laatste jaren niet meer. Sinds het moment dat ik in aanraking ben gekomen met Natural Horsemanhsip (NH), ben ik in gaan zien dat het ook anders kan. Mensen zijn geneigd paarden te zien als gebruiksvoorwerpen, ze te behandelen op een menselijke manier en ervan uit te gaan dat paarden doen en denken als mensen. Wat we vergeten is dat paarden dieren zijn. Dieren met gevoel. Prooidieren. Vluchtdieren. Kuddedieren. Mensen sluiten paarden op in een stal, waar deze gaan luchtzuigen, kribbebijten of weven. Om aan te geven: ‘Dit is geen natuurlijke situatie voor mij. Ik ben hier niet gelukkig. Ik hoor thuis in een kudde.’.
We gaan op een paard zitten, iets onnatuurlijks voor een paard. Want dit vluchtdier wordt door natuurlijke vijanden als wolven en leeuwen aangevallen, doordat deze op de rug van het paard springen. Wat doen wij mensen? Wij gaan op die plek zitten, waar een roofdier de meeste kans heeft het paard te overmeesteren. Er is heel veel vertrouwen voor nodig om het paard duidelijk te maken dat wij geen roofdieren zijn, dat het oké is om ons op zijn rug te laten zitten.
Velen maken gebruik van een bit, zweep en sporen om het paard te laten doen wat zij willen. Als het dan zijn mond open doet om aan te geven dat het pijn doet, dan doen we er nog een sperriem omheen om te zorgen dat hij zijn mond dicht houdt. Krijgen we nog geen gewenst resultaat, dan doen er nog een hulpteugel omheen, om het paard in een bepaalde houding te dwingen. De communicatiemiddelen die paarden hebben, de manieren om ons te vertellen hoe het met ze gaat, nemen we ze af.
Ik ga niet meer zomaar op elk paard zitten. Eerst wil ik kijken of ik vanaf de grond een bepaalde relatie kan opbouwen, gebaseerd op vertrouwen. Hiervoor doe ik grondwerk met paarden. Dit betekent dat ik, op de grond, als gelijkwaardige, ga kennis maken met het paard. Vervolgens wil ik het paard laten zien dat ik een gelijkwaardige, een partner ben, geen roofdier. Dit doe ik door hem te laten zien, op een paardvriendelijke manier, dat ik goede bedoelingen heb, dat ik hem geen pijn zal doen. Dat een stick die ik in mijn handen heb, hem geen pijn zal doen, dat hij hier niet voor hoeft weg te rennen, dat die stick een neutraal voorwerp is.
Zodra dit doel bereikt is, gaan we verder. Paarden zullen zich bij jou als eerste afvragen of ze met jou een kudde kunnen vormen. Een kudde verhoogt namelijk hun kans om te overleven. Vervolgens wordt de grote vraag: Wie van jullie twee, wordt de leider van deze kudde?
Om te voorkomen dat het paard mij gaat overrulen met dominant gedrag, is het nu tijd om het paard te laten zien dat ik de dominante partner in deze relatie ben. Dit heeft niets te maken met sporen en hulpteugels, maar met het verdienen van respect door aan het paard te bewijzen dat ik een betere natuurlijke leider ben dan hij. Door te laten zien dat ik de juiste keuzes maak in enge situaties, door te laten zien dat het paard blijft leven als hij ervoor kiest bij mij te zijn. Maar die keus zal hij niet zomaar maken. Dat respect zal ik echt moeten verdienen. Hoe enger de situatie die we samen doormaken, hoe meer respect ik zal moeten hebben, om er zeker van te zijn dat het paard naar mij kijkt voor een antwoord, in plaats van instinctief te vluchten.
Het afgelopen jaar heb ik alle vragen om les te geven of andermans paarden te rijden, afgewezen. Dit omdat ik weet dat het de meeste mensen gaat om het in conditie brengen of houden van hun paard, waarbij de manier waarop dit gedaan wordt, is zoals zij gewend zijn. Dit betekent dat er een bit, zweep, sporen en eventueel hulpteugels worden gebruikt, als zij dat nodig achten. Ik kon en kan me hier niet mee verenigen en ken de meeste paarden van deze mensen niet goed genoeg, om hun conditie op peil te brengen/houden, zonder eerst veel tijd te steken in een natuurlijke omgang met het paard, die al bovengenoemde hulpmiddelen onnodig maakt. Het enige paard wat ik het afgelopen jaar nog heb gereden, is een paard wat ik al bijna 10 jaar rijd en waar ik eerst alleen maar grondwerk mee heb gedaan, om een solide basis te krijgen. Inmiddels rijden we rustig rond zonder zadel, bit, zweep of sporen. Ik vind dit enorm fijn en mijn paard hoeft nooit meer te protesteren tegen onaangename hulpmiddelen, waardoor het een veel harmonieuzer geheel is geworden. Ik bleef echter met het dilemma zitten van het rijden van andere paarden die ik minder goed ken, of het lesgeven aan mensen die hun paarden met deze hulpmiddelen rijden. Hier loop ik al een jaar tegenaan, zonder dat er iets van verandering in zit.
Afgelopen week ben ik voor het eerst weer op een aantal ‘vreemde’ paarden gaan zitten, om anderen te helpen. Op deze manier werd ik meer dan voorheen, geconfronteerd met mijn eigen strubbelingen. We rijden buiten langs een weg en het paard schrikt van een hond en slaat op hol…. langs het asfalt, waar auto’s rijden….. ik wil eigenlijk niet aan de teugels trekken….. maar wat doe ik vanuit gewoonte…. wat doe ik omdat er geen solide basis met dit paard is, om het op een andere manier op te lossen? Ik trek aan de teugels. Het paard gaat langzamer en na wat geruststellende woorden van mij, stopt het. De juiste oplossing? Misschien wel. Liever aan de teugels trekken dan onder een auto komen. Maar misschien zou ik met dit paard beter eerst in een afgesloten, veilige en vertrouwde omgeving een goede basis moeten opbouwen, voordat we de weg opgaan en in dergelijke situaties kunnen belanden. Het andere paard rijd ik in een bak als ik voel dat hij gaat wegrennen in een bepaalde situatie. Instinctief knijp ik mijn handen dicht en druk ik mijn binnenbeen aan om te zorgen dat hij op de hoefslag blijft. Niet de meest natuurlijke optie, want ik verhoog de druk. Misschien voor dat moment wel even de beste optie, omdat het paard vanwege een blessure niet mag rennen of rare bewegingen mag maken.
Dit soort situaties zorgen voor enorme worstelingen bij mij intern. Ik vermijd ze door geen vreemde paarden meer te rijden, maar hoe kan ik erin groeien als ik de confrontatie met mezelf, uit de weg ga?
